دنیا با سرعتی باور نکردنی در حال پیشرفت است. در چنین شرایطی هم ما باید سرعت مطالعه خود را افزایش دهیم تا بتوانیم از میدان رقابت سربلند بیرون بیاییم. چرا که بدون شک مطالعه کردن و کتاب خواندن بهترین منبع برای افزایش آگاهی در هر زمینه ای است که ما در آن فعالیت می‌کنیم. هر چه بیشتر کتاب بخوانیم و اطلاعات بیشتری کسب کنیم، بدون شک می‌توانیم حضور قدرتمند تری در بازار و در رقابت با دیگران داشته باشیم.
فتوریدینگ یا عکس خوانی ذهنی یکی از روش‌هایی است که چند سالی است در ایران تدریس می‌شود. به همین دلیل هم ما تصمیم گرفتیم به بررسی این سیستم بپردازیم و ببینیم که تا چه اندازه حقیقت دارد و میتواند باعث افزایش سرعت مطالعه ما شود.
تعریف فوتوریدینگ
فتوریدینگ (عکس‌خوانی) یک سیستم مطالعه می‌باشد که در سال ۱۹۸۸ میلادی توسط فردی به نام پاول شیل و با ادعای مطالعه با استفاده از ذهن ناخودآگاه در آمریکا معرفی شد.
نگاهی کوتاه به تاریخچه پیدایش فتوریدینگ در جهان
ابداع کننده این سیستم مطالعه و یادگیری در جهان شخصی است به نام دکتر پاول شیلی (Paul R.Scheele) که تحقیقات خودش را در مورد ذهن انسان از سال ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) شروع کرده بود که در این حین و متناسب با شناخت ذهن انسان یک سیستم مطالعه و یادگیری را با نام فتوریدینگ (عکس خوانی) تدوین کرد که در سال ۱۹۸۶ م (۱۳۶۴ ش) اولین دوره آزمایشی فتوریدینگ (عکس خوانی) را برگزار کرد و دو ماه بعد اولین دوره عمومی آن را برگزار کرد و یک ماه بعد تأییده دپارتمان آموزشی مینی‌سوتا را دریافت کرد.
در سال ۱۹۸۶ ق (۱۳۶۵ ش) مجوز رسمی آموزشگاه تخصصی خودشان را گرفتند و در سال ۱۹۸۸ م (۱۳۶۷ ش) اولین آموزش بین‌المللی فتوریدینگ (عکس خوانی) را در اروپا آغاز کردند که از همان سال تا الآن این سیستم در ۱۸۵ کشور به صورت حضوری و غیرحضوری به ۲۰ زبان ارائه می‌شود.
نگاهی کوتاه به تاریخچه پیدایش عکس خوانی ذهنی (فتوریدینگ) در ایران
با اینکه این سیستم در جهان شناخته شده بود اما در ایران تقریبا هیچ‌کسی از آن خبر نداشت تا اینکه در سال ۱۳۹۵ سیستم مطالعه و یادگیری فتوریدینگ با نام عکس خوانی ذهنی توسط محمدمهدی زندوکیلی ارائه و بنیانگذاری شد که بعدا در مجموعه‌ای با نام روش مطالعه که ایشان تأسیس کرد، این سیستم به شکل کارگاه‌های حضوری ارائه شد و از سال ۱۳۹۶ دوره‌های غیرحضوری این سیستم را رونمایی کردند که تا الآن این دوره غیرحضوری یکی از معروف‌ترین و پرفروش‌ترین دوره‌های غیرحضوری آموزش این سیستم است که منبع اصلی یادگیری این سیستم هم شناخته شده و در سال ۱۳۹۷ هم کتاب عکس خوانی ذهنی به عنوان اولین کتاب رسمی آموزش این سیستم توسط بنیان‌گذار آن یعنی محمدمهدی زندوکیلی روانه بازار شد.
با رونمایی این سیستم در ایران و با گذشت دو سال از این پدیده در ایران، نظرات قشرهای مختلف را به خود جلب کرد که افراد مختلف با سن‌های گوناگون و مشاغل مختلف توانسته بودند از این سیستم نتایج دور از انتظاری را بدست آورند که این روند همچنان رو به رشد است.
۳ اصل اساسی فوتوریدینگ
فتوریدینگ بر سه مفهوم استوار است:
اصل اول: حافظه تصویری
تحقیقات نشان داده انسان‌ها اطلاعات تصویری را بهتر و سریع‌تر از اطلاعات متنی یاد می‌گیرند و به خاطر می‌سپارند.
بیشتر اطلاعاتی که افراد در مغزشان ذخیره میکنند، تصویری هستند و اگر شما نیز نگاهی به درون مغز خود کنید قطعا این را تایید میکنید.
مغز ما در ذخیره‌سازی و بازیابی اطلاعات تصویری عالی است. درحالی‌که اطلاعات متنی را به‌راحتی نمی‌تواند بازیابی کند.
توجه داشته باشید که مغز ما مقدار زیادی اطلاعات را به‌صورت روزانه ذخیره میکند.
بعضی از این اطلاعات برای ما مهم هستند و بعضی از آنها برای ما از اهمیت خاصی برخوردار نیستند.
برای مثال به‌عنوان یک دانش‌آموز ما اطلاعات متنی زیادی مانند کتاب‌های درسی، تکالیف، امتحانات و… داریم که باید در مغز خود ذخیره کنیم.
خوشبختانه شما می‌توانید به کمک عکس خوانی مهارت مطالعه خود را به‌طور شگفت‌انگیزی بهبود دهید و قادر خواهید بود اطلاعات را به صورت تصویری ذخیره کنید که بتوانید آن را به‌آسانی بازیابی کنید.
اصل دوم: ناخودآگاه، مهمترین بخش ذهن شماست!
در این سیستم بیشتر تمرکز بر بخش ناخودآگاه ذهن است. یعنی ابتدا جذب اطلاعات به کمک بخش ناخودآگاه ذهن صورت می‌گیرد.
ناخودآگاه انسان در دریافت و نگه‌داری اطلاعات نامحدود است و بخش اعظم ذهن یعنی چیزی بین ۹۰ تا ۹۵ درصد ذهن ما را دربر می‌گیرد.
ذهن ما همانند کوه یخی است.
خاصیت کوه یخی این است که بخش اعظم آن در قسمت زیرین قرار دارد و فقط بخش کوچکی از آن که روی آب است، قابل مشاهده می‌باشد.
ذهن ما نیز همینطور است، بخش اعظم آن که ناخودآگاه و قبل از خودآگاهی است از نظر ما پنهان است و ما چون فقط با خودآگاه خود آشنایی داریم و متوجه آن هستیم، فکر می‌کنیم تمام ذهن محدود به بخش خودآگاه است.
متخصصان بر این باورند که بخش خودآگاه ذهن قادر است تنها ۷ بیت اطلاعات را به‌طور همزمان دریافت نماید، در حالی که بخش ناخودآگاه ذهن قادر است ۲۰۰۰۰ بیت اطلاعات و بیشتر را به‌طور همزمان دریافت نماید.
بسیاری از افراد عادی به این دلیل که تنها بخش خودآگاه ذهن خود را به کار می‌گیرند، تنها از ۱۰ درصد مغز خود استفاده میکنند و ۹۰ درصد آن بدون استفاده باقی می‌ماند.
این به این معنی است که اگر ما راهی پیدا کنیم برای اینکه بتوانیم از این ۹۰ درصد باقی‌مانده استفاده کنیم، ذخیره و پردازش اطلاعات در مغز بسیار آسان‌تر خواهد شد و ما می‌توانیم اطلاعات بسیار زیادی را در مغز خود ذخیره کنیم.
این مثل این می‌ماند که ما یک کامپیوتر ۱۰ هسته‌ای خریداری کرده باشیم ولی آن را جوری تنظیم کرده باشیم که فقط از توانایی یک هسته آن برای پردازش کارها استفاده کنیم و ۹ هسته‌ی باقی‌مانده، دست‌نخورده باقی بمانند.
واضح است که اگر از تمام قابلیت کامپیوتر استفاده کنیم، هم پردازش کارها آسان‌تر خواهد شد و هم سرعت انجام کارها بسیار بالاتر خواهد رفت.
تحقیقات نشان داده که یادگیری انسان ابتدا در سطح ناخودآگاه صورت می‌گیرد و سپس به سطح خودآگاه انسان فراخوانی می‌شود.
یعنی وقتی شما در شرایطی جدید قرار می‌گیرید و یا چیزی جدید می‌آموزید، این اطلاعات ابتدا به بخش ناخودآگاه ذهن شما وارد می‌شود و در آن پردازش می‌شود.
سپس بخشی از آن اطلاعات موردنیاز را شما به‌طور ناخودآگاه به بخش خودآگاه ذهن فراخوانی میکنید.
اصل سوم: از تمام مغز خود استفاده کن!
سوم، در عکس خوانی شما می‌آموزید چگونه از توانایی‌های هر دو نیمکره راست و چپ مغز خود به‌منظور به حداکثر رساندن پتانسیل یادگیری خود، استفاده کنید.
راجر اسپری، عصب‌شناس آمریکایی و برنده جایزه نوبل فهمید که مغز ما از دو نیمکره تشکیل‌شده و هریک از این بخش‌ها با عملکردهای ذهنی متفاوتی ارتباط دارند که در تعامل با یکدیگر کار میکنند.
اسپری نشان داد که در بیشتر ما نیمکره چپ مغز در بخش‌های کلمات، منطق، اعداد، فهرست‌ها، توالی، تجزیه‌وتحلیل و سمت راست مغز در ریتم و آهنگ، تخیل، رؤیاپردازی، رنگ، بعد، تجسم فضایی و … فعالیت میکند.
در عکس خوانی شما می‌آموزید با استفاده از تکنیک‌هایی مثل رسم نقشه ذهنی برای اطلاعات موردنظر، آنها را با هر دو طرف مغز خود پردازش کنید و این یعنی استفاده از توانایی‌های کل ذهن.
فوتوریدینگ چطور کار میکند؟
در عکس خوانی شما کار کردن با بهترین ابزار پردازنده اطلاعاتی که تاکنون شناخته‌شده است را می‌آموزید و آن ذهن انسان است.
در این سیستم شما تکنیک‌هایی برای استفاده از نهایت قدرت ذهن خود را یاد می‌گیرید.
فتوریدینگ به شما تنها سریع خواندن را یاد نمی‌دهد، بلکه به شما آموزش می‌دهد چگونه بسیار سریع‌تر از قبل مطالب را درک کنید و یاد بگیرید.
زمانی که شما عکس خوانی را آموزش ببینید شما چیزی را تجربه خواهید کرد که شاید الآن آن را غیرممکن تلقی کنید.
شما یک کتاب را با سرعت یک صفحه در دو الی سه ثانیه عکس خوانی خواهید کرد و اطلاعات را مستقیماً به بخشی از مغز که قابلیت پردازش گسترش‌یافته را دارد ارسال خواهید کرد.
سپس اطلاعات جدید بادانش قبلی شما ارتباط برقرار میکند و برای رسیدن به هدف شما مفید واقع می‌شود.
مطالعه شما متناسب با میزان زمان در اختیار شما و میزان درک موردنیاز شما انجام می‌شود.
با استفاده از عکس خوانی ارتباط خارق‌العاده‌ای بامغز خود ایجاد میکنید و آن را گسترش می‌دهید.
فوتوریدینگ محدودیت‌های بخش خودآگاه ذهن شمارا دور می‌زند و به شما در کشف نبوغ خود کمک میکند.برای اینکه بتوانیم عکس خوانی را به‌درستی اجرا کنیم مراحل گوناگونی وجود دارد که باید آنها را دنبال کنیم در اینجا به خلاصه‌ای ازآنچه در هر مرحله باید بگذرانیم می‌پردازیم.
۱) آماده‌سازی:
به‌منظور موفقیت در هر زمینه‌ای آماده‌سازی همیشه مهم است.
یکی از اولین چیزهایی که ما در این مرحله از عکس خوانی باید انجام دهیم، تعیین و شناسایی هدف است.
این به این معنی است که باید بدانید که چرا و به چه هدفی شروع به مطالعه و طی این مسیر کرده‌اید.
برای مثال شما برای قبولی در یک آزمون، باید یک یا چند کتاب خاص را برای دریافت و ذخیره اطلاعات لازم مطالعه کنید.
این هدف شماست: مطالعه کتاب‌های موردنظر به‌منظور قبولی در آزمون موردنظر.
مورد بعدی، شما به یک حالت ایده آل برای مغز نیاز دارید.
منظور از این حالت ایده آل این است که شما نیاز دارید تا هرگونه تنش و حواس‌پرتی که دارید را رها کنید و مطمئن شوید که آرامش کامل دارید و فقط بر روی هدف و موارد موردمطالعه خود تمرکز کنید.
تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی افراد با آرامش مطالعه میکنند سرعت مطالعه آنها تا دو برابر افزایش می‌یابد.
۲) پیش مطالعه:
شما به این مرحله نیاز دارید تا بدانید چه چیزی را میخواهید وارد ذهنتان کنید.
اگر شما کتابی را میخوانید، شما باید مطمئن شوید که پیش‌نمایشی از فهرست‌ها، فصل‌ها، ضمیمه‌ها و … را مطالعه کرده و از بعضی صفحات که جزئی از هدف شما نیستند، به‌سرعت عبور کنید.
این کار پیش‌نمایشی ازآنچه که قرار است در کتاب مطالعه کنید را به شما می‌دهد.
شما همچنین باید به دنبال کلمات کلیدی که مرتبط باهدف شماست درون کتاب باشید.
۳) فتوریدینگ:
این شاید مهمترین مرحلهٔ این سیستم باشد.
در این مرحله شما باید ابتدا کاملاً ازنظر روانی و فیزیکی آرامش داشته باشید.
برای این کار تکنیک‌های ۱ ۲ ۳، تلقین و وارد شدن به حالت آلفای ذهنی را می‌آموزید.
با استفاده از تکنیک چشم‌های جادویی، صفحه‌های کتاب را به‌طور خاصی نگاه میکنید و وارد حالت عکس‌برداری ذهنی می‌شوید.
سپس با ورق زدن کتاب ذهن شما از هر صفحه تصویربرداری میکند و به بخش ناخودآگاه می‌فرستد.
در این مرحله سرعت دریافت اطلاعات شما به ۲۵۰۰۰ کلمه در دقیقه، بلکه بیشتر می‌رسد.
سپس اطلاعات در بخش ناخودآگاه ذهن برای استفاده بعدی پردازش سازمان‌دهی و ذخیره می‌شود.
۴) فعال‌سازی:
همان‌طور که گفته شد ناخودآگاه شما بعد از مدت کوتاهی اطلاعات دریافت شده از طریق عکس خوانی را پردازش و سازمان‌دهی میکند.
در این مرحله شما تکنیک‌های تخم‌مرغ، کاوشگر ذهن، سوپرمن، اسکی و نقشه ذهنی را فرامی‌گیرید.
با استفاده از این تکنیک ها، اطلاعات موردنیازی را که ناخودآگاه شما دریافت کرده بود، به خودآگاه خود فراخوانی و از آنها استفاده کنید.
۵) تندخوانی:
این آخرین مرحله در سیستم عکس خوانی است این روش بسیار شبیه تندخوانی معمولی است ولی با چند تفاوت اساسی.
به این صورت که در این روش شما دیگر مجبور نیستید به خود فشار بیاورید تا کل متن را با یک سرعت یکسان مطالعه کنید.
مطالعه کردن بسیار شبیه به رانندگی است همان‌طور که شما نمی‌توانید کل مسیر را با یک سرعت یکسان رانندگی کنید، قادر نخواهید بود و حتی لازم نیست کل متن را با سرعت یکسان مطالعه کنید.
در این مرحله شما با استفاده از تکنیک کایاک سواری یاد می‌گیرد که چگونه سرعت مطالعه خود را تنظیم کنید.درنهایت بسیار مهم است که بدانید روزانه اطلاعات زیادی به‌طور خودآگاه و ناخودآگاه وارد ذهن ما می‌شود.
عکس خوانی لازم است تا به ما کمک کند ذهن خود را از اطلاعات زائد خالی کنیم و اطلاعاتی را که می‌خواهیم آنها را به یاد بیاوریم و برای ما مفید است به ذهن خود بسپاریم.
چرا باید فتوریدینگ یا عکس خوانی ذهنی را بیاموزیم؟
فتوریدینگ در واقع سیستمی است که به مغز شما اجازه می‌دهد که به کمک ضمیر ناخودآگاه خود،مطالب را درک و حفظ کنید. اما تعریف سیستم چیست؟ سیستم مجموعه‌ای اعضایی هستند که در کنار هم و برای رسیدن به هدف خاصی تلاش میکنند. در عکس خوانی ذهنی هم، ما با به کارگیری اقدامات و مراحلی که پیشتر ذکر کردیم، سعی می‌کنیم که اطلاعات را درون مغزمان دسته بندی و ثبت کنیم.
یادگیری این مراحل و پیروی از آنها برای یاد گرفتن فتوریدینگ واجب است. به همین دلیل هم اگر فرد یک مرحله را جا بیاندازد، ممکن است با شکست مواجه شود. در واقع خاصیت هر سیستم این است که تمام اجزای آن باید در هماهنگی کامل با هم کار کنند تا نتیجه مورد نظر حاصل گردد. اما در صورتی که همه آنها به خوبی انجام شوند، ما یاد می‌گیریم که چگونه از درس خواندن لذت ببریم.
بایدها و نباید های عکس خوانی ذهنی
-
فراموش نکنید که عکس خوانی ذهنی هم تمرینات زیادی دارد که باید حتما انجام دهید.
-
به همین دلیل هم نباید انتظار داشته باشید که فورا و ظرف مدت کوتاهی بر این سیستم مسلط شوید.
-
نکته سوم این است که عکس خوانی ذهنی به تنهایی نمی‌تواند تمام نیزاهای مطالعه شما را برطرف کند. بلکه شما می‌بایست آن را در کنار مهارت‌هایی مثل تندخوانی بیاموزید تا بتوانید به بهترین شکل از آن بهره ببرید.
-
فتوریدینگ معمولا سطح درک مطلب پایینتری نسبت به تندخوانی ایجاد میکند، برای همین هم بهتر است از آن برای مطالعه دروس امتحانی استفاده نکنید.
-
دانستن اینکه هدف از فتوریدینگ یا عکس خوانی ذهنی چیست به شما کمک میکند که از این سیستم نهایت استفاده را ببرید. پس برای برنامه‌ریزی بخش هدف گذاری به اندازه کافی زمان بگذارید.